Jeśli zastanawiasz się, czym jest wywłaszczenie nieruchomości — w tym tekście wyjaśniamy aspekty związane z tą odnogą prawa własności. W skrócie jest to proces, w wyniku którego osoba zostaje pozbawiona prawa własności nieruchomości.
Spis Treści
Wywłaszczenie — zadanie z zakresu administracji
A więc, co to jest wywłaszczenie nieruchomości? Wywłaszczenie to procedura prawna dotycząca rynku nieruchomości, w drodze której państwo (lub władze lokalne, instytucje publiczne, jednostki samorządu terytorialnego, niektóre osoby odpowiedzialne za misję publiczną), nabywa nieruchomość w zamian za rekompensatę pieniężną na rzecz pierwotnego właściciela. To ograniczenie praw dotyczy majątku będącego w posiadaniu osób prywatnych, osób prawnych, w ramach pełnej własności, użytkowania lub służebności. Po zapadnięciu decyzji następuje ustalenie wysokości odszkodowania, jakie przysługuje użytkownikowi wieczystemu nieruchomości. Wydanie decyzji o wywłaszczeniu często ma miejsce, jeśli nieruchomość znajduje się na terenie lokalizacji inwestycji celu publicznego. Dotyczy to zarówno budynków, jak i gruntów. Wywłaszczenie nieruchomości polega na zmuszeniu właścicieli gruntów i nieruchomości do przeniesienia jej własności, pod warunkiem uznania terenu za obiekt użyteczności publicznej. Takie zajęcie nieruchomości na rzecz skarbu państwa jest procedurą uciążliwą zarówno pod względem prawnym, jak i społecznym, dlatego też prawo wymaga spełnienia wielu warunków przed jego wprowadzeniem. Warunki te dotyczą zarówno podmiotu publicznego stojącego za projektem, jak i właściciela gruntu zagrożonego wywłaszczeniem. Projekt wywłaszczenia może być inicjatywą w drodze decyzji przedsiębiorstwa, państwa lub samorządu. W sprawach wywłaszczenia stosuje się rozprawę administracyjną, która ma na celu ograniczenie praw. Jednak pojęcie użyteczności publicznej jest tutaj bardzo ważne i aby prawa rzeczowe zostały wywłaszczone, osoba wszczynająca postępowanie musi poinformować o tym osoby trzecie. W przypadku braku tego komunikatu projekt wywłaszczenia nie będzie wykonalny.
Wywłaszczenie na rzecz jednostki samorządu terytorialnego
Zgodnie z prawem każda osoba posiadająca prawo majątkowe lub prawo do użytkowania może zostać objęta postępowaniem wywłaszczeniowym. Projekt może zatem dotyczyć właściciela gruntu, dzierżawcy, a nawet użytkownika. Podmiot wykonujący zadanie z zakresu wywłaszczenia prawa do nieruchomości to np. jednostka samorządu terytorialnego. Jest to proces w gospodarce nieruchomościami, który musi leżeć w interesie publicznym. Starosta wykonujący zadanie wywłaszczenia prawa użytkownika wieczystego zwykle stosuje tę metodę pozyskania gruntu np. w celu tworzenia terenów zielonych lub ośrodków wypoczynkowych w miastach. Ustawa o wywłaszczeniu nieruchomości stanowi podstawę do wszczęcia postępowania w przypadku następujących przesłanek:
Projekt wywłaszczenia musi być wyraźnie uzasadniony.
Nie ma innego wyjścia niż wywłaszczenie doprowadzające do ograniczenia praw.
Nie może zachodzić dysproporcja pomiędzy celami projektu wywłaszczenia a szkodą poniesioną przez wywłaszczonego.
Wywłaszczenie innego prawa rzeczowego na nieruchomość oraz odszkodowanie
Wywłaszczenie dotyczy prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego nieruchomości. Proces polega na tym, że dotychczasową własność użytkownika wieczystego nieruchomości nabywa podmiot z zakresu administracji rządowej. Całość odbywa się na drodze umowy praw określonych przez porozumienie lub w drodze postępowania sądownego. Rząd może na przykład wywłaszczyć część domów pod cele publiczne — np. budowę nowej linii kolejowej lub przedłużenie autostrady. W tym przypadku może zostać zastosowane czasowe zajęcie nieruchomości, jeśli posiadacz majątku jest użytkownikiem wieczystym nieruchomości, na poczet odszkodowania, właścicielowi nieruchomości wypłacana jest wyznaczona kwota. Procedura wywłaszczenia dokonywana jest w drodze decyzji prawa własności i odbywa się między właścicielem nieruchomości a państwem, władzami lokalnymi lub instytucjami publicznymi. W niektórych przypadkach można ubiegać się zwrotu nieruchomości. Pod uwagę brana jest także ochrona miejsc pamięci narodowej. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat wywłaszczenia, odwiedź stronę: https://www.inlegis.pl/.
